Balandino
Conium maculatum
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Cigudo, Juvertasso, Juvert-bastard, Juvert-fèr.
Noms en français : Grande ciguë, Ciguë tachetée.
Descripcioun :La balandino o grando cigudo se rescontro dins li relarg umide proche de ribiero o dis oustau. Ei pas uno planto bèn coumuno au nostre, pamens la fau bèn counèisse qu'èi proun dangeirouso. Es uno grando planto, un pau de la taio d'un ome, se recounèis majamen à sa cambo tacado de rouge (e enca pas toujour !), si bratèio d'involucello que pendoulon e à soun fru emé de rufo oundejanto.
Usanço :Se saup proun que la cigudo es uno planto di proun empouisounanto que caup de counino subretout dins li fru. Acò paraliso de bas en aut lou cors coume lou raporto Platon dins la mort de Socrate (Phaídon).
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Conium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Ribiero
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Conium maculatum L., 1753
Coucoumbre
Trollius europaeus
Ranunculaceae
Àutri noum : Làudio, Lóudio, Pairoulet.
Noms en français : Trolle d'Europe, Boule d'Or.
Descripcioun :Lou coucoumbre (en Ubaio, J.R. Fortoul, op.cit.) o laudìo e paroulet (en Tiniò, J.L. Domenge, op.cit.) es uno meno de gros boutoun d'or que trachis dins li prado de mountagno.
Usanço :Es uno planto empouisounanto qu'a pouscu servi en Russìo coume remèdi (vèire çai-souto). Au nostre es uno di flour, emé li péuno, à èstre acampado pèr li fèsto, la Festo-Diéu en Ubaio e pèr Marìo en Tiniò : Èro culi "en Uiou en li prat d'Araminos, à l'ibac". Se metié de bouquet "à l'autar de la Madono al mes de mai" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 61)
.
Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Trollius
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 2 à 3,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 700 à 2400 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Prado umido
- Palun
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Trollius europaeus L., 1753